Na rynku dostępne są dwa główne typy pomp powietrze/woda: split i monoblok. Choć zasada ich działania jest podobna, różnią się one konstrukcją, sposobem montażu i zakresem zastosowania. W jakich sytuacjach sprawdzają się najlepiej i na co zwrócić uwagę przy wyborze?
Czym jest pompa ciepła powietrze/woda i jak działa?
Pompa ciepła typu powietrze/woda to nowoczesne urządzenie grzewcze, które pozyskuje energię cieplną z powietrza zewnętrznego i przekazuje ją do instalacji wodnej w budynku – ogrzewając zarówno pomieszczenia, jak i ciepłą wodę użytkową.
System powietrze/woda współpracuje z wodną instalacją grzewczą – np. ogrzewaniem podłogowym, grzejnikami niskotemperaturowymi czy zasobnikiem CWU. Dzięki temu możliwe jest równomierne i stabilne ogrzewanie całego domu, a także zapewnienie komfortu cieplnego o każdej porze roku. Dodatkowo wiele modeli umożliwia również pracę w trybie chłodzenia latem, co zwiększa ich uniwersalność.
Co istotne, proces ten zachodzi nawet wtedy, gdy na zewnątrz panują ujemne temperatury. Średni sezonowy wskaźnik efektywności SCOP (uzależniony od sezonu i temperatur zewnętrznych) zwykle oscyluje wokół 3,5–4,5, co oznacza, że z 1 kWh energii elektrycznej urządzenie może wygenerować 3,5 – 4,5 kWh ciepła.
Split i monoblok – różnice w budowie i sposobie montażu
Choć zarówno pompy ciepła typu split, jak i monoblok należą do grupy urządzeń powietrze/woda, różnią się budową układu termodynamicznego i sposobem przekazywania ciepła do instalacji wodnej budynku.
Pompa ciepła typu split
System split zawsze składa się z dwóch odrębnych jednostek: zewnętrznej i wewnętrznej. W jednostce zewnętrznej znajdują się kluczowe elementy układu termodynamicznego – sprężarka, parownik i zawór rozprężny – które odpowiadają za pobór energii z powietrza zewnętrznego. W jednostce wewnętrznej umieszczony jest skraplacz (wymiennik płytowy), w którym ciepło oddawane jest do instalacji wodnej budynku.
Między jednostkami prowadzone są przewody z czynnikiem chłodniczym, dlatego montaż pompy typu split wymaga obecności instalatora posiadającego uprawnienia F-gazowe. Zaletą takiego rozwiązania jest m.in. możliwość umieszczenia jednostki wewnętrznej w kotłowni lub pomieszczeniu technicznym, co zapewnia wygodny dostęp serwisowy i lepszą ochronę komponentów hydraulicznych.
Pompa ciepła typu monoblok
W przypadku monobloku cały układ chłodniczy – w tym parownik, sprężarka, zawór rozprężny i skraplacz – znajduje się w hermetycznie zamkniętej jednostce zewnętrznej. Nie są potrzebne przewody z czynnikiem chłodniczym biegnące do wnętrza budynku – zamiast nich do domu prowadzone są rury z wodą. To sprawia, że montaż pompy monoblokowej jest prostszy, szybszy i nie wymaga uprawnień F-gazowych, a ryzyko nieszczelności układu chłodniczego jest zminimalizowane.
Warto jednak dodać, że monobloki mogą – ale nie muszą – być wyposażone w jednostkę wewnętrzną, której zadaniem jest integracja systemu z domową instalacją grzewczą, magazynem ciepłej wody użytkowej czy układem buforowym. Przykładem takiego rozwiązania jest model Alezio M R290 marki De Dietrich.
Warto jednak pamiętać, że w monobloku część instalacji wodnej przebiega na zewnątrz budynku, dlatego niezbędne jest jej odpowiednie zabezpieczenie przed zamarzaniem, np. poprzez zastosowanie glikolu lub zaworów antyzamrożeniowych.
W ofercie De Dietrich znajdziemy wysokiej klasy urządzenia obu typów: Alezio M R290 jako nowoczesny monoblok z naturalnym czynnikiem chłodniczym oraz Alezio S R32, HPI S i Strateo R32 jako zaawansowane modele split – o różnych mocach i możliwościach konfiguracji.
Pompa ciepła powietrze/woda – koszty inwestycyjne i eksploatacyjne
Planując zakup i instalację pompy ciepła, trzeba pamiętać, że do kosztów inwestycyjnych, oprócz ceny samego urządzenia, należy także doliczyć koszty montażu. Pompy ciepła typu monoblok mają konstrukcję zamkniętą w jednej jednostce zewnętrznej, co upraszcza montaż i obniża jego koszty – instalator nie musi mieć uprawnień F-gazowych, a cała procedura przebiega szybciej.
Natomiast systemy split wymagają nieco bardziej złożonego montażu – konieczne jest połączenie dwóch jednostek przewodami chłodniczymi i wykonanie próby szczelności. Tego typu instalacja musi być przeprowadzona przez firmę z odpowiednimi uprawnieniami, co może podnieść koszt początkowy.
Jakie są koszty eksploatacyjne pomp ciepła?
Pompy ciepła powietrze/woda – niezależnie od typu – cechuje wysoka efektywność energetyczna, szczególnie w dobrze ocieplonych domach z niskotemperaturową instalacją grzewczą.
Zgodnie z analizą POBE (czerwiec 2025), w nowym domu jednorodzinnym o pow. 150 m2 wybudowanym w standardzie programu „Moje Ciepło”, roczny koszt ogrzewania (ogrzewanie podłogowe) i produkcji ciepłej wody użytkowej z użyciem pompy powietrze/woda wynosi ok. 2 380 zł (przy taryfie G12w). Dla porównania – ogrzewanie kotłem na pellet to wydatek rzędu 3 150 zł, a kotłem elektrycznym nawet 6 950 zł.
W budynkach modernizowanych do standardu WT 2017 koszty są wyższe, ale nadal konkurencyjne – ok. 3 790 zł rocznie dla pomp powietrze/woda z ogrzewaniem podłogowym (taryfa G12w), co wciąż plasuje je znacznie poniżej kosztów ogrzewania elektrycznego czy kotłów na biomasę.
Trzeba jednak pamiętać, ze ostateczne rachunki za ogrzewanie zależą od:
• izolacji budynku,
• taryfy prądu,
• sposobu eksploatacji instalacji oraz liczby domowników.
Dofinansowania – jak obniżyć koszt inwestycji?
Koszt zakupu i montażu pompy ciepła może być obniżony dzięki dostępnym programom dofinansowań, które promują ekologiczne i energooszczędne źródła ciepła. Inwestorzy budujący nowy dom lub modernizujący istniejący budynek mogą skorzystać m.in. z takich programów jak „Czyste Powietrze”, „Moje Ciepło” czy lokalnych inicjatyw wspierających transformację energetyczną.
Program „Moje Ciepło”, skierowany do właścicieli nowych domów jednorodzinnych o podwyższonym standardzie energetycznym, umożliwia uzyskanie dofinansowania do pomp ciepła powietrze/woda – zarówno typu split, jak i monoblok.
Natomiast program „Czyste Powietrze” dedykowany jest modernizacjom – pozwala wymienić stary piec na ekologiczne źródło ciepła. Pompy ciepła marki De Dietrich, takie jak Alezio M R290, Alezio S R32, Strateo R32 czy HPI S, spełniają wymogi efektywności energetycznej wymagane przez programy i mogą być bez problemu zgłaszane do dofinansowania. Warto także pamiętać, że profesjonalni instalatorzy i autoryzowani partnerzy De Dietrich często oferują pomoc w przygotowaniu wniosku, co zwiększa szansę na jego pozytywne rozpatrzenie i przyspiesza cały proces inwestycyjny.
Źródło: https://portpc.pl/analiza-pobe-pompy-ciepla-nadal-liderem-taniego-i-czystego-ogrzewania-budynkow/
Współpraca reklamowa
