Właściwe docieplenie budynku wpływa na odczuwanie komfortu cieplnego wewnątrz pomieszczeń. Im lepiej zaizolowane ściany, tym lepsza gospodarka energią, a to przekłada się wprost na zmniejszenie kosztów ogrzewania oraz ograniczenie emisji CO2 do atmosfery. Co determinuje wykonanie trwałej i funkcjonalnej termoizolacji?
Czynniki wpływające na funkcjonalność izolacji
System ocieplenia budynku składa się z kilku warstw, takich jak zaprawa klejowa, płyty termoizolacyjne, łączniki mechaniczne, siatka zbrojąca wraz z masą do jej zatopienia, środek gruntujący i zaprawa tynkarska. Elementy te powinny być ze sobą kompatybilne, tak by tworzyły zintegrowany układ zapewniający odporność izolacji na czynniki mechaniczne (uderzenia, czyszczenie itd.) i atmosferyczne, oddziaływanie siły ssącej wiatru oraz sił hydrotermicznych, odpowiadających za zmianę objętości materiału izolacyjnego. Odpowiednio współpracujące ze sobą komponenty systemu są gwarantem trwałości i funkcjonalności ocieplenia.
Aby termoizolacja nie została oderwana przez wiatr, nie przemieszczała się lub nie odkształcała, oprócz zaprawy klejowej do jej przymocowania do elewacji stosuje się łączniki mechaniczne. Stanowią one istotny element stabilizujący mechanicznie układ ociepleniowy.
Mocowanie materiału izolacyjnego do podłoża
W pierwszym etapie montażu termoizolacji do ocieplanej przegrody wykorzystywana jest masa klejowa. Ma ona zapobiec przemieszczaniu się i ewentualnym odkształceniom materiału oraz wyrównać podłoże. Podczas eksploatacji systemu przenosi na podłoże siły styczne, zależne od masy własnej ocieplenia i czynników cieplno-wilgotnościowych. Dopiero po stwardnieniu kleju, co zwykle trwa ok. 24 godziny, przychodzi czas na mocowanie mechaniczne, do którego używa się specjalnych łączników przeznaczonych do systemu ETICS.
Optymalne kotwienie łączników powinno uwzględniać szereg czynników. Do najważniejszych zalicza się rodzaj podłoża, ciężar własny systemu czy siłę ssącą wiatru. W przypadku systemu ETICS łączniki należy dobrać tak, by przenosiły wszystkie obciążenia działające prostopadle do powierzchni systemu, zwłaszcza te powstałe w wyniku oddziaływania wiatru.
Rodzaj podłoża
Płyty termoizolacyjne mocowane są zwykle do przegród będących podłożem nośnym. Są to na przykład ściany betonowe, murowane, żelbetowe wylewane lub prefabrykowane oraz elementy, co do których nie ma żadnych obiekcji w zakresie stateczności konstrukcyjnej, m.in. ściany osłonowe, słupy żelbetowe czy płyty fakturowe dobrze powiązane ze ścianą konstrukcyjną.
Aby zamocować mechanicznie system ETICS, podłoże nośne powinno charakteryzować się zdolnością do przenoszenia sił i zewnętrznych oddziaływań na ocieplenie, a w tym zwłaszcza siły ssącej wiatru oraz masy samego ocieplenia. Podłoże musi spełniać także definicje określone w aprobatach technicznych wystawianych na podstawie wytycznych zawartych w Europejskim Dokumencie Oceny EAD 330196-01‑0604, a odnoszących się do materiałowych grup podłoży (A, B, C, D, E).
Dobór łączników
Wybór łączników dociepleniowych, które zapewnią mechaniczną stabilizację układu ociepleniowego, uzależniony jest przede wszystkim od jego masy własnej, od grubości mocowanej izolacji oraz podłoża, z którym przyszło nam pracować, a także sposobu tzw. kołkowania. Pod uwagę należy wziąć także czynniki higrotermiczne i warunki atmosferyczne oddziałujące na fasadę. Pod ich wpływem zaprawa klejowa wiążąca izolację z podłożem może stracić swoje właściwości. W tym przypadku dobrze dobrany łącznik będzie jedynym elementem zabezpieczającym przed oderwaniem się płyt izolacyjnych od elewacji. Na ostateczną decyzję o zakupie mocowań powinny mieć wpływ również parametry, które chcemy uzyskać, takie jak wymagane nośności (kN) czy współczynnik przenikania ciepła w punkcie (W/K).
Na rynku znajdziemy kilka rodzajów łączników mechanicznych dedykowanych do mocowania systemów ETICS. Najczęściej są to łączniki tworzywowe z trzpieniem tworzywowym wbijanym albo wkręcanym lub tworzywowe z trzpieniem stalowym wbijanym albo wkręcanym. Rekomendowanym rozwiązaniem do przeprowadzenia prac termomodernizacyjnych jest mocowanie z zagłębianiem tzw. termodybel, w którym talerzyk łącznika chowany jest na głębokość 1,5-2 cm w głąb izolacji i zaślepiany odpowiedniej średnicy zaślepką styropianową lub wełnianą.
– Przykładem innowacyjnego rozwiązania, który sprawdza się w różnego rodzaju podłożu, jest łącznik Ecotwist firmy fischer. Jego talerzyk jest delikatnie wkręcany w mocowaną izolację, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia materiału, gwarantuje prawidłowe zakotwienie oraz właściwą izolacyjność. Jednolita głębokość kotwienia we wszystkich materiałach budowlanych (zakres zastosowań od 10 do 40 cm izolacji) z użyciem specjalnego osadzaka upraszcza i skraca czas montażu oraz eliminuje dylemat związany z trafnym doborem łącznika dociepleniowego – mówi Michał Kaczmarek, Specjalista ds. Sprzedaży Systemów ETICS fischer Polska.
Właściwy wybór produktów do mocowania mechanicznego, a przede wszystkim prawidłowa kontrola i pewność kotwienia to jeden z najważniejszych czynników decydujących o trwałości i funkcjonalności nowego ocieplenia.
Kołkowanie izolacji
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia łączników jest mocowanie wielopunktowe. Pozwala ono na symetryczne i równomierne rozmieszczenie dybli na powierzchni pojedynczej płyty termoizolacyjnej. Minimalna liczba łączników potrzebna do kołkowania zależy od rodzaju i grubości materiału izolacyjnego oraz wyników obliczeń uwzględniających oddziaływanie wiatru na system. Za minimalną liczbę łączników do płyt fasadowych wykonanych ze styropianu i z wełny mineralnej przyjmuje się 6 szt./m2. Zastosowanie się do tej wytycznej ma zminimalizować występowanie efektu tzw. materaca, który powoduje wyginanie się płyt termoizolacyjnych pod wpływem m.in. zmieniającej się temperatury i wilgotności.
Łączniki najczęściej przechodzą bezpośrednio przez materiał termoizolacyjny przyklejony do podłoża nośnego i są w tym podłożu kotwione. Należy pamiętać, że w miejscu osadzenia łącznika powstaje punktowy mostek cieplny o wielkości uzależnionej od budowy dybla i sposobu montażu. Zwiększona liczba łączników wiąże się z koniecznością przeznaczenia dodatkowego nakładu na ich zakup i instalację.
– Podczas projektowania mocowania mechanicznego należy kierować się również optymalizacją ilości łączników. Wyróżnikiem mocowania Ecotwist jest uniwersalny rozmiar mocowania dla dowolnej grubości izolacji oraz możliwość stosowania go w podłożach wszystkich klas A, B, C, D oraz E. Warto dodać, że element rozporowy zapewnia optymalną strefę rozporową o długości 35 mm i umożliwia tym samym uzyskanie wysokich parametrów nośności na wyrywanie dla wszystkich popularnych materiałów podłoża takich jak beton, cegła pełna czy pustak ceramiczny. Przekłada się to na zmniejszenie liczby potrzebnych łączników, a także zwiększa produktywność i skraca czas montażu – podkreśla Michał Kaczmarek.
Wadliwe mocowanie przyczyną strat energii
Do najczęstszych błędów, przyczyniających się do obniżenia funkcjonalności nowego ocieplenia zalicza się niepoprawną identyfikację rodzaju podłoża, niewykonanie próby wyrwania łączników z podłoża, wybór nieodpowiednich łączników, w tym błędne określenie ich długości oraz minimalnej głębokości zakotwienia, a także niewłaściwy sposób montażu.
Błędy popełniane podczas osadzania łączników mają zwykle charakter mechaniczny. Przykładem jest wiercenie otworów w podłożu z wiertłem udarowym w miejscu, gdzie to niewskazane, np. w betonie komórkowym lub zbyt głębokie wbijanie dybli w podłoże.
– Efektem błędów popełnianych na etapie montażu łączników jest m.in. powstawanie punktowych mostków termicznych. Te ubytki są spowodowane nieszczelnością lub uszkodzeniem przegrody w wyniku np. przebicia termoizolacji. Powodują wychładzanie się przegrody, co prowadzić może do wzrostu rachunków za ogrzewanie. Rośnie też ryzyko jej zawilgocenia i zagrzybienia. Mostki cieplne pojawiają się zwykle w miejscu łączenia, dlatego tak ważny jest dobór odpowiedniego łącznika wykorzystywanego podczas montażu materiału izolacyjnego, jak i całego systemu dociepleniowego do podłoża – zaznacza Michał Kaczmarek z firmy fischer Polska.
Wymienione błędy, powodujące dysfunkcje systemu ocieplenia, znacząco wpływają na trwałość i bezpieczeństwo użytkowania izolacji mocowanej mechanicznie.
Izolacja = inwestycja
Od 2021 roku wszystkie nowopowstałe budynki będą musiały spełniać wymagania w zakresie energooszczędności, w tym posiadać niskie zapotrzebowanie na energię, potrzebną np. do ogrzania pomieszczeń. To parametr możliwy do osiągnięcia jedynie w przypadku właściwie zaizolowanego obiektu. Aby wykonanie odpowiedniej izolacji przebiegło szybko i sprawnie, a straty energii zostały zminimalizowane, warto sięgnąć po wysokiej jakości, innowacyjne akcesoria budowlane, które są nie tylko efektywne i wydajne, ale przede wszystkim bezpieczne.
